GAZİ’YE DOĞRU – 2

İlk Klasiklerin Ardından…

2023 Yılı Gazi Koşusu değerlendirmelerin ikinci aşamasındayız…

Artık “yavaş yavaş” tayların geçen yılki performanslarını bir kenara bırakarak, bu yıla odaklanma zamanı geldi.

Zaman hızla geçiyor…

Erkek ve Dişi Tay Deneme olmak üzere ilk klasik koşuları izledik. Bu iki klasik koşu için; “Gazi Koşusu’nun ilk provaları…” diyerek söze başlamak alışkanlık olmuş ama bizce doğru değil. Bu iki koşu 1600 metre mesafeleri ile “miler” dediğimiz atlara uygun. Batı ülkelerinde tay deneme koşularını kazanan safkanlar, bu nedenle yılın erkek ve dişi 3 yaşlı milerları unvanını kazanırlar. Derby’ler ya da bizim Gazi Koşumuz ile bu iki koşunun arasında da “dağlar kadar” fark var…

İstatistikler ne diyor?

Erkek ve Dişi Tay Deneme koşuları, 1956’dan bu yana 67 yıldır koşuluyor. 14 erkek, 6 dişi tay, bu koşuları ve Gazi Koşusunu kazanmışlar. Oran %30… Bu başaranlardan, Triple Crown galibi Saadettin, Minimo, Karayel, Seren I, Uğurtay, Hafız, Bold Pilot ve Grand Ekinoks’u farklı değerlendirmek lazım. Çünkü 22 yıldır onların başarısına ulaşan bir isim daha çıkmadı. Tay Deneme – Gazi Koşusu bağlantısına Triple Crown galiplerini çıkararak bakacak olursak, oran %18 dolaylarına düşüyor.

Erkek ve Dişi Tay Deneme koşuları olarak ayınca, ETD galiplerinin Gazi Koşusu kazanma oranları yaklaşık %21, dişilerde %9… Bu yılın ETD galibi Emil Kurjak’ın Gazi Koşusuna katılmayacağı açıklandığına göre, gözler DTD galibi General Briella’ya çevrilecek… 

Gazi Koşusunda mesafe, 1/3 oranında, 800 metre uzuyor. Tay Deneme koşularının son metrelerde düzgün sprintiyle birinciliğe uzanan ya da göz dolduran bir safkan, bunun aynısını 2400 metrede de yapar diyebilir miyiz? Kısrak ve Sait Akson koşuları ile bu bağlantıyı araştırmak daha gerçekçi olacak.

Hemen aklımıza Sabırlı geliyor…

1400 ya da 1600 metrelik koşuların son düzlüğünde adeta uçar gibiydi… 7 yıl süren yarış yaşamı boyunca, start aldığı 51 koşunun 6’sı 2000 metre ve üzeri mesafelerdeydi ve hiç birini kazanamadı. 2400 metre mesafeli Gazi Koşusu ve TJK Koşusu’nu 3. tamamladı. Bunlar rastlantı mı? Daha önce de söyledik; Gazi Koşusu, mesafesiyle de çok özel bir yarış. Aynı mesafede provası yok.

Bizim yarışçılığımızın kötü alışkanlıklarından biri de…

Tay denemeler ile Gazi Koşusu arasında “skora bağlı” bir ilişki kurmak. Tay denemeyi kazandı ya da iyi bir yerde mi bitirdi? Öyleyse Gazi koşmayı hak etti… Bunun o kadar çok örneği var ki, hangisini söylesem?  

İyisi mi, geçmişi bırakıp, sadede gelelim…

Veliefendi Hipodromu’nda aynı gün, 3 ve yukarı yaşlı İngiliz atlarının katıldığı, grup koşu düzeyinde, 1600 metre mesafeli, 4 farklı yarış izledik. En iyi dereceyi 1’35″20 ile Erkek Tay Deneme Koşusunu kazanan Emil Kurjak gerçekleştirdi. Günümüze kadar 6 kez start alan bu safkanın en uzun mesafeli yarışı ETD oldu. Emil Kurjak yüksek tempo ile önde demeyelim de, önlerde gitmeyi seviyor. Atın ilgilileri de ETD sonrasında buna vurgu yaparak, uzun mesafeli yarışlar için çekinceleri olduğunu belirttiler ve sonrasında da Gazi Koşusunu koşmayı düşünmediklerini açıkladılar.

İkincilikte kalan Native Power son metrelerde “ciddi biçimde” kapanmasa, boyun farkıyla kaybettiği bu klasik koşunun galibi olabilirdi. Önlerde gitmesine rağmen, son metrelerin en düzgün sprint yapan safkanıydı. Cosmic Kid iki yarıştır, koşuda karmaşa yaşanan yerlerin hemen arkasında, “olay yerinin içinde” bulunuyor… Gökhan Kocakaya iç kulvarı seçmeyip, ekürisi Lord of Pelennor gibi dışa açılsa diyoruz ama… Son 600’e kadar Cosmic Kid, ekürisi Lord of Pelennor’un 2 boy önündeydi. Gökhan bariyer dibini, Kadir Tokaçoğlu dışarıya açılmayı seçince fark 4 boya kadar çıktı. Düzlüğe pistin dışında çıkmanın, kapanma olasılığını hayli azalttığı kesin. Fakat kaybedilen avantaj, içteki rakiplere oranla daha fazla koşmak gibi handikapları olmasa… Bu gerçek de göz ardı edilmemeli.

Cosmic Kid bu nedenle, Preveze Koşusu’nda olduğu gibi yine “dur kalk” yapmak zorunda kaldı… Her şeye rağmen, Cosmic Kid’in geçen yılki düzeyinde olduğunu söylemek güç. Ekürisi Lord of Pelennor’un bu sezon katıldığı iki yarışı da umut verici, bakalım bu çizgisini Sait Akson Koşusu’nda da sürdürebilecek mi? Koşuyu daha iyi yerde bitirebilecek bir başka safkan da Alanalp’tı. Son metrelerde yaşadıkları onun da performansını olumsuz etkiledi. Son söz Anatolian Rock için. Koşunun hiçbir yerinde, Halis Karataş’ın istediklerini yapamadı…

Doğru karara ne denir…

Emil Kurjak büyük bir başarıya imza atarak, bu birinciliği ile yarış tarihimizin unutulmaz isimleri arasına adını yazdırdı. Bunda ekibinin de payı büyük… Safkan, 2023 yılının şampiyon 3 yaşlı erkek miler’ı unvanını kazandı. Önce bu başarının tadı çıkarılıp, iyi ve gerçekçi bir yarış programıyla yola devam etmek harika olur. İlk kez koştuğu 1600 metrelik yarışın sonlarında -bence-  zorlandı. Yarış deneyimi arttıkça bu sorun ortadan kalkabilir ama limiti bu mesafeler gibi görünüyor.

Atçılığın manevi bonusları…

Son 50 yılda 4 yavrusu Erkek Tay Deneme Koşusu kazanan Luxor, bu istatistiği ile de alkışı hak ediyor. Luxor ülkemizin son yıllarda yetiştirdiği en başarılı aygırlardan birisi. Twitter’da okuyunca dikkatimi çekti. Sahibi ve yetiştiricisi Muammer Kitapçı’nın doğum günü, bu koşunun bir gün sonrası imiş. Ona bundan daha güzel bir doğum günü hediyesi olabilir mi? Atçılık; sevinci, hüznü ve heyecanıyla, içinde farklı duyguları barındıran işte böyle bir uğraş… 

Dişi Tay Deneme galibi tanıdık bir isim…

General Briella geçtiğimiz sezonu Chaika ile birlikte zirvede tamamlayan 2 yaşlı taylardı. Bu sezonu erken açan General Briella, Adana kum pistindeki koşularla çıkışını sürdürdü ve Repair Man dışındaki rakiplerine üstünlük sağladı. Bu performans General Briella’yı dişi tayların zirvesine çıkardı. Start aldığı 16 koşunun 13’ü, Ankara, Bursa ve Adana kum pistlerinde olunca, çim pisti pek tercih etmeyeceği düşünüldü ama 9 yarış sonra DTD ile çim piste döndü ve kazandı. Geçtiğimiz hafta sonu, Kentucky Derby 2.’si tayın anne hattı ile ABD’de gündeme gelen General Quaters, General Briella’nın performansıyla ülkemizde de adından bir kez daha söz ettirdi.  

1’36″04 ile biten koşunun derecesi erkeklere göre daha yavaştı ama bu koşunun değerini azaltmaz… ETD’de olduğu gibi bu yarışta da potoya en diri giren safkan, V. İbrahim Aracı’nın sahibi ve yetiştiricisi olduğu “bir başka” Native Khan yavrusu Defiant oldu. Bu tayın uzayan mesafelerdeki başarı şansı, bence erkek kardeşinden az değil. Gazi Koşusu sürecindeki tek handikapı, yarış deneyiminin azlığı olacak. Sanırım, Native Khan yavrularının çoğunlukta olduğu bir Gazi Koşusuna doğru hızla ilerliyoruz… 

Diğer koşular…

Tay deneme koşularının dışında, kazandıkları grup ve sınıf koşularla dikkati çeken isimlere gelince; ilk sırada Anadolu Koparan yer alıyor. Bu safkan, Veliefendi’nin sentetik ve çim pistlerinde, 4’ü sınıf koşular olmak üzere 7 startta; 4 birincilik, 3 ikincilik sahibi. Son kez 2100 metre mesafeli KV-8 Dinçer Cebeci Koşusu’nu kazandı. Bu tayın ETD kaydı yapılmış ama taksiti yatırılmamıştı. Gazi Koşusu kaydı var. KV-9 Sadık Eliyeşil Koşusu’nda Anadolu Koparan’ı boyun farkıyla geçen Veni Vici’nin de Gazi Koşusu adayları arasında olduğu notunu düşelim. Yarış yaşamına İzmir kum pistinde başlayıp, İzmir ve Bursa çim pistlerinde start aldığı son 2 koşusunu kazanan The Raptor, Gazi Koşusu için “bu süreçte” not alınması gereken safkanlardan biri. Usta atlar gibi, beklemesini, istenince sprint yapmasını biliyor; takipçisiyiz…

Son dönemde, Raks Star Ankara’da 1600 metre mesafeli G3 koşuyu Repair Man ile Altınsima’nın önünde, Head Vorker da Adana’da 2000 metrelik KV-8 koşuyu kazandılar. Kazanan  iki safkan da mesafeye yatkın görünüyor ama Ankara çim pistinde 1900 metre mesafeli KV-9 koşuyu, Native Power çıktığı gibi rahatça kazanırken, Head Vorker ile Raks Star 2. ve 3.’lükte kalmışlardı.

Nitelik, güç ve mesafeye uyum…

Gazi Koşusu “hesapları yaparken” safkanın niteliğini, gücünü ve mesafeye yatkınlığını hesaba katmak gerek. Bu özelliklere sahipse, Gazi Koşusu’nu koşmayı hak ediyor demektir…